TANGO ARGENTINO.

ΑΡΓΕΝΤΙΝΙΚΟ ΤΑNGO

Πρώτη Περίοδος (1860-1890) Παύσεις

Η πρώτη περίοδος αφορά τη γέννηση, την προέλευση. Σε αυτή την περίοδο ο χορός αποτελείται από μια χορογραφία χωρίς μια σαφώς ορισμένη μουσική. Αυτό που μπορούμε να παρατηρήσουμε είναι ένας τρόπος

κίνησης, ένας τρόπος χορού κι όχι ακριβώς ένας χορός. Ο χορός εκτελούταν με έναν πρωτόγνωρο χορογραφικό τρόπο και χορογραφική μορφή, με τη μουσική της εποχής, όμως: Waltz, Polka, Mazurka, Chatis, Paso Doble, Cuadrilla, Habanera, Milonga κτλ.

Τρεις από αυτούς τους χορούς είναι δημοφιλείς ακόμα και σήμερα.

1) Η χορευτική Milonga, η οποία έχει την ίδια τεχνική στην εκτέλεσή της όπως το ταγκό και είναι το ίδιο δημοφιλής.

2) Το βαλς, όπου όταν εκτελείται με μια νέα τεχνική λέγεται Waltz cruzado. Πιθανώς η Αργεντινή ήταν το μοναδικό μέρος στον κόσμο όπου το βαλς χορευόταν με αυτόν τον τρόπο.

3) Το tango, που ήταν το τελικό αποτέλεσμα όλης της παραπάνω διαδικασίας.

Αυτό σημαίνει τρεις διαφορετικοί μουσικοί ρυθμοί με την ίδια χορογραφική μορφή και τον ίδιο χορογραφικό τρόπο εκτέλεσης του χορού.

Στα τέλη αυτής της περιόδου, περίπου το 1880, μια νέα μουσική εισάγεται και είναι η νέα απόλυτη μόδα. Αυτή η καινοτομία γίνεται γνωστή ως Tango Argentino. Η χορογραφική μορφή , όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ήταν πλήρως αυτοσχεδιασμένη. Το μόνο που ήταν ξεκάθαρο ήταν ο τρόπος. Όλα αυτά είναι φανερά στις χορογραφικές παύσεις που λέγονται cortes y quebradas (κοψίματα και καψίματα). Αυτές οι χορογραφικές παύσεις ήταν ένα σύμβολο ελευθερίας.

Το χορευτικό ζευγάρι κινούταν και ύστερα, κάποιος από τους δύο, λόγω του μουσικού ερεθίσματος ή λόγω της προσωπικής του/της ερμηνείας του χώρου, σταματούσε. Ο άλλος χορευτής συνέχιζε να κινείται γύρω από το ταίρι του/της, ώσπου κάποια στιγμή σταματούσε κι αυτός /αυτή. Τότε ο πρώτο χορευτής ξεκινούσε να κινείται παίρνοντας την πρωτοβουλία. Το παιχνίδι επαναλαμβανόταν μια ή περισσότερες φορές, ώσπου και οι δυο να βρουν την ώθηση να συνεχίσουν με την εξέλιξή τους. Στην περίπτωση των quebradas υπήρχε επίσης μια ταυτόχρονη παύση, αλλά η φιγούρα σταματούσε και όταν η κίνηση ξεκινούσε και πάλι, το ζευγάρι δεν είχε την ίδια θέση που είχε πριν σταματήσει, γιατί η quebrada είχε αλλάξει τους άξονες ισορροπίας, αλλοιώνοντας τη μορφή της φυσικής θέσης του σώματος. Έτσι, το ζευγάρι έπρεπε να συνεχίσει την κίνηση χρησιμοποιώντας έναν νέο άξονα ισορροπίας. Όλο αυτό το παιχνίδι παύσεων ήταν πολύ ελκυστικό (και σόκαρε!) εκείνη την εποχή, γιατί κατά την εκτέλεσή του τα σώματα των δύο χορευτών ήταν αγκαλιασμένα σφιχτά, κάτι που τότε εθεωρείτο εξωφρενικό!

Εκτός από τις παύσεις, που αποτελούν σιωπές από τους δύο χορευτές ταυτοχρόνως, υπάρχουν τα κρατήματα, που είναι οι σιωπές του ενός χορευτή καθώς ο άλλος/ άλλη εκφράζεται με το χορό. Αυτές οι μικρές σιωπές συμβαίνουν για να καταλάβει ο ένας τι γίνεται με τον άλλο, τι προσπαθεί να του πει, όπως σε μια κουβέντα.

Δεύτερη Περίοδος (1890-1920) Φιγούρες «στο πάτωμα»

Ονομάζουμε αυτή την περίοδο, περίοδο χορογραφικής φάσης, γιατί όλη η προσοχή εστιάζεται στο σχέδιο που διαγράφεται από την κίνηση των ποδιών στο πάτωμα. Όταν το σχέδιο των ποδιών στο πάτωμα αποκτά σημασία, γεννιούνται φιγούρες όπως η media luna και το ocho, οι οποίες είναι φιγούρες κυριολεκτικά ‘‘σχεδιασμένες’’ στο πάτωμα. Ας θυμηθούμε ότι η φιγούρα είναι ένα σύνολο κινήσεων οι οποίες μπορούν να αναπαραχθούν. Όταν τα cortes και τα quebradas σταμάτησαν να τραβούν την προσοχή, ό,τι συνέβαινε στο δάπεδο απέκτησε ιδιαίτερη σημασία. Τα σώματα απομακρύνονται πολύ περισσότερο το ένα από το άλλο και ο χορός εκτελείται με τα κεφάλια κολλητά, σχηματίζοντας μια καμπύλη, σίγουρα λόγω της ανάγκης να ελεγχθεί τι γινόταν στο δάπεδο. Αυτό είναι το tango milonguero.

Τρίτη Περίοδος (1920-1940) Ο χώρος

Τώρα ξεκινάμε με τις περιόδους όπου ο όγκος αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Βασικά είναι η πρώτη φορά που υπάρχει επικέντρωση στον όγκο. Σε αυτή την περίοδο ο τρόπος που χρησιμοποιούσαν οι χορευτές τον κορμό τους σε αυτό το χορό απέκτησε νέα σημασία. Και από τότε άρχισε να θεωρείται η κομψότητα απαραίτητη και η χρήση του χώρου άρχισε να γίνεται με έναν τρόπο άγνωστο μέχρι τότε. Δεν ενδιέφερε μόνο ‘‘τι’’ θα κάνεις, σημασία είχε και το ‘‘πώς’’ θα το κάνεις. Η εξέλιξη υποδεικνύει και ποιος χορεύει καλά και ποιος όχι. Το θέμα τώρα δεν είναι να αυτό που γίνεται είναι καλύτερο ή πιο δύσκολο, αλλά αν αυτό που γίνεται, γίνεται με περισσότερη ή λιγότερη tanguidad, με ψυχραιμία και κομψότητα.

Το τανγκό επανέρχεται θριαμβευτικά από την Ευρώπη κι εγκαθίσταται μόνιμα στις χορευτικές αίθουσες. Οι κορμοί είναι ο ένας απέναντι στον άλλο, ίσως λόγω της Ευρωπαϊκής επιρροής, καθώς ουσιαστικά είναι η θέση του βαλς με μικρότερη απόσταση ανάμεσα στα σώματα και με τα πρόσωπα να κοιτάζουν προς τον ώμο του άλλου. Έτσι, καταλήγουμε να έχουμε το Tango de Salon, με κινήσεις που τείνουν να είναι γραμμικές . Όλα αυτά διαφοροποίησαν τη χορευτική συμπεριφορά και ύστερα, οι λαϊκές τάξεις υιοθέτησαν αυτές τις αλλαγές.

Υπήρχε, την περίοδο αυτή η εμφάνιση μιας νέας θέσης για τη γυναίκα, η trabada (όπου σταύρωνε τα πόδια το ένα πάνω στο άλλο). Αυτή η θέση λεγόταν επίσης, cruzada.

Αυτά τα χρόνια υπάρχει πληθώρα διαγωνισμών και επιδείξεων και οι πιο απαιτητικοί και τελειομανείς χορευτές συμμετέχουν σε αυτές τις εκδηλώσεις. Τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να μιλήσουμε για το tango fantasia, όπου μια ατμόσφαιρα επίδειξης και θεάτρου, υποδηλώνονται από τη λέξη. Στην αρχή αυτές οι επιδείξεις δεν ήταν καλλιτεχνικές αλλά στόχευαν στο να δείξουν τις δεξιότητες των χορευτών. Εξαφανίζονταν οι ‘‘κοινωνικές’’ φιγούρες και οι χορευτές ήταν ελεύθεροι να κάνουν ό,τι τους υπαγόρευαν οι αισθήσεις.

Τέταρτη Περίοδος (1940-1950) Χρυσή εποχή

Αυτή είναι η περίοδος της μαζικής χορογραφίας. Όσο πιο ανώτερη η τάξη τόσο πιο μαλακά εκτελούσαν το χορό. Γενικά, όλοι είχαν την τάση να το μαλακώνουν (να το κάνουν πιο liso, alisarlo). Υπήρχαν, επίσης, συνοικίες όπου οι χορευτές αφοσιώνονταν στο να δημιουργούν νέες και πρωτοποριακές παραλλαγές.

Ήταν η περίοδος των ραδιοφώνων, των δίσκων και των κινούμενων εικόνων για το ταγκό. Ήταν η δεκαετία με τη σύνθεση των περισσότερων τραγουδιών, το χορό των περισσότερων ταγκό και με τις περισσότερες ταινίες.

Πέμπτη Περίοδος (1950-1955) Το gancho

Αυτή την περίοδο συντελείται η τελευταία εξέλιξη του ταγκό. Τα πόδια σηκώνονται από το δάπεδο και τα ganchos κάνουν την εμφάνισή τους, αποτελώντας την τελευταία, ίσως, πρωτοποριακή τεχνική στο ταγκό για τον ΧΧ αιώνα.. To gancho χρησιμοποιείται συνεχώς στη δυναμική του ζευγαριού και αυτή η νέα τεχνική συμμετέχει στις ορθόδοξες τεχνικές με τις οποίες κάθε φορά ο άντρας υποδεικνύει στη γυναίκα πότε πρόκειται να πραγματοποιηθεί.

Όμως, στο βασίλειο του αυτοσχεδιασμού, υπάρχει η επιλογή να εκτελεστεί ένα gancho βασισμένο σε μια προσωπική ερμηνεία, εφόσον υπάρχει ο απαραίτητος χώρος και χρόνος για την εκτέλεσή του.

Έκτη Περίοδος (1955-1980) Παγκόσμια προβολή

Αυτή την περίοδο, το ταγκό ξαναγυρνά εκεί όπου γεννήθηκε. Οι milongas είναι όλο και περισσότερες κάθε μέρα και όλο και περισσότεροι άνθρωποι τα παρακολουθούν, καθώς και τα μαθήματα. Νέο στυλ εμφανίζεται, το Διεθνές Ταγκό (International Tango) και έχει άλλα χαρακτηριστικά. Ο εναγκαλισμός κλείνει το ζευγάρι, αλλά η θέση των σωμάτων είναι τελείως διαφορετική. Οι φιγούρες είναι πολύ περιορισμένες και ο τρόπος χορού έμοιαζε πολύ με το βαλς. Αυτό το είδος ταγκό ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο.

Έβδομη Περίοδος (Από το 1980 ως σήμερα) Tango Argentino

Το τανγκό, έχοντας πάει στο Μπρόντγουει, τη Μέκκα του μουσικού θεάματος, κι έχοντας μείνει εκεί για έξι μήνες (αντί για τέσσερις εβδομάδες όπως είχε προγραμματιστεί), εκτοξεύτηκε στον υπόλοιπο κόσμο.

Η παρέα ήταν: Juan Carlos Copes και María Nieves, Virulazo και Elvira, Gloria και Eduardo, Nélida και Nelson,

Mayoral και Elsa María, María del Carmen και Carlos Rivarola, Gloria Dinzel και Rodolfo Dinzel, Naanim Timoyko.

Σήμερα πολλοί χορευτές από την Αργεντινή έχουν εξάγει το ταγκό σε όλο τον κόσμο. Πιο πριν, εκείνοι που είχαν αφοσιωθεί στο χορό του ταγκό θα μπορούσαν να μετρηθούν στα δάχτυλα του ενός χεριού. Στις μέρες μας υπάρχουν εκατοντάδες ζευγάρια που δίνουν την ψυχή τους για να χορέψουν ταγκό επί σκηνής και άλλα τόσα που περιμένουν τη δυνατότητα να το κάνουν.

Τέλος θα πρέπει ν’ αναφερθούμε στο tango Nuevo, την τελευταία εξέλιξη του χορού αυτού ως σήμερα. Το ζευγάρι χρησιμοποιεί νέες τεχνικές όπου η ντάμα βγαίνει συχνά εκτός άξονα, τα πόδια σηκώνονται από το έδαφος, ενώ η μουσική που χρησιμοποιείται έχει ήχο σύγχρονο, ηλεκτρονικό και πολύ συχνά τα μουσικά κομμάτια δανείζονται από άλλα ήδη μουσικής, dub, electro, chill-out, κ.α. Βέβαια στην εξέλιξη του tango βοήθησαν οι νέοι συνθέτες και συγκροτήματα, όπως οι Gotan Project, Otros Aires, Narcotango, που με τον ήχο τους φέραν το tango πιο κοντά στο νέο κόσμο.